Kết quả thực hiện chính sách pháp luật về phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2015 - 2017
Với tinh thần đổi mới cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy phát triển (KHCN) trong tình hình mới, trong giai đoạn 2015 - 2017, Chính phủ và các bộ ngành đã ban hành 28 văn bản và Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành 24 văn bản chỉ đạo điều hành, tổ chức thực hiện quản lý trong các lĩnh vực nghiên cứu, ứng dụng KH&CN, tiêu chuẩn, đo lường chất lượng, sở hữu trí tuệ,… ngày càng hiệu quả và đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Đồng thời, hoạt động nghiên cứu, ứng dụng chuyển giao tiến bộ KHCN của tỉnh đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả trong một số lĩnh vực. Các nhiệm vụ KHCN hầu hết đều được gắn với ứng dụng để giải quyết các vấn đề đặt ra từ thực tiễn sản xuất và đời sống. Hoạt động quản lý nhà nước trong các lĩnh vực nghiên cứu, ứng dụng KHCN, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, sở hữu công nghiệp; công nghệ, an toàn bức xạ hạt nhân, doanh nghiệp KHCN,… ngày càng hiệu quả. Cụ thể:
- Tình hình sắp xếp, tổ chức các nhiệm vụ đề tài KHCN: Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ cơ chế quản lý, hoạt động KHCN thông qua việc ban hành và cụ thể hóa một số cơ chế, chính sách thực hiện Luật Khoa học Công nghệ năm 2013; Nghị định số 08/2014/NĐ-CP ngày 17/01/2014 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật KHCN; các thông tư hướng dẫn của Bộ KHCN, Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ như quy chế quản lý, xác định, tuyển chọn, giao trực tiếp, đánh giá nghiệm thu…
- Kiện toàn, sắp xếp lại mạng lưới tổ chức KHCN công lập: Trên địa bàn tỉnh hiện có 27 tổ chức KHCN (trong đó có 06 tổ chức công lập và 21 tổ chức ngoài công lập). Và các tổ chức đã tham gia vào một số hoạt động nghiên cứu, chuyển giao tiến bộ KHCN vào sản xuất, đời sống. Tuy nhiên, các đóng góp của tổ chức KHCN cho hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ của tỉnh trong những năm qua vẫn còn hạn chế. Ngoài ra, đối với việc thực hiện lộ trình cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2016 - 2020, hiện nay tỉnh đang xây dựng kế hoạch sắp xếp cơ cấu của từng tổ chức KHCN công lập thuộc phạm vi quản lý theo hướng thu gọn, đẩy mạnh thực hiện cơ chế tự chủ, từng bước chuyển các tổ chức nghiên cứu ứng dụng, dịch vụ KHCN có đủ điều kiện sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần nhằm thu hút các nguồn lực trong xã hội…
- Ban hành, thực hiện cơ chế, chính sách ưu đãi hỗ trợ cho các doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu khoa học, phát triển và đổi mới công nghệ, phát triển doanh nghiệp KHCN: Tỉnh đang xây dựng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ đổi mới sáng tạo, hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao,… theo tinh thần Luật hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, Luật Chuyển giao công nghệ vừa được Quốc hội thông qua nhằm thúc đẩy việc phát triển doanh nghiệp KHCN, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh. Đây sẽ là những cơ sở giúp triển khai có hiệu quả Kế hoạch hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, góp phần phát triển thị trường KHCN trên địa bàn tỉnh thông qua việc triển khai mô hình ba nhà (Nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp)…
Trong 03 năm 2015 - 2017, Tỉnh đã triển khai 42 nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh, tổ chức đánh giá nghiệm thu 17 nhiệm vụ. Đồng thời, các nhiệm vụ KH&CN cũng đã được triển khai theo đặt hàng của tỉnh, các đề tài đều mang tính ứng dụng, giải quyết nhu cầu bức xúc của địa phương, cung cấp luận cứ khoa học và thực tiễn để giải quyết nhiệm vụ bức xúc của các ngành, địa phương, doanh nghiệp thiết thực phục vụ phát triển kinh tế xã hội, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả quản lý trong các lĩnh vực: Tài nguyên môi trường, nông nghiệp, văn hóa - xã hội, giáo dục - đào tạo, y dược, công nghiệp, an ninh quốc phòng…
Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp phát triển tài sản trí tuệ, công tác hướng dẫn cho các tổ chức, cá nhân xác lập quyền SHTT; công tác chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp; công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức, chính sách và pháp luật về sở hữu trí tuệ, chống hàng giả cũng đã mang lại nhiều hiệu quả thiết thực, góp phần nâng cao nhận thức của các tổ chức, cá nhân trong việc xây dựng, quản lý thương hiệu trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế…
Cải thiện Chỉ số đổi mới sáng tạo và tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0: Tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện nhiệm vụ cải thiện chỉ số Đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh theo Nghị quyết số 19-2017/NQ-CP ngày 06/02/2017 của Chính phủ; tổ chức hội nghị triển khai kế hoạch cải thiện chỉ số đổi mới sáng tạo và hỗ trợ khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương giai đoạn 2017 - 2020 và giới thiệu về Khung nhiệm vụ nhằm tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 cho các sở, ban ngành.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: Hoạt động nghiên cứu, ứng dụng chưa được phát triển mạnh; việc thành lập và sử dụng Quỹ phát triển KHCN của doanh nghiệp vẫn còn nhiều vướng mắc;… thị trường KHCN bước đầu được hình thành nhưng chưa phát triển mạnh.
Thảo Nguyên (Nguồn: Báo cáo”Đoàn giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển KHCN giai đoạn 2015 - 2017”)