Bình Dương: Phát triển nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao, gắn với ứng dụng KHCN
Dự báo trong 10 năm tới, Bình Dương sẽ có sự tăng dân số cơ học so với hiện nay, chiếm tỷ lệ khoảng 15% đến 17% vào năm 2030 (trong giai đoạn 2010-2020 tăng thêm 14,9%), dân số trong độ tuổi thanh niên chiếm khoảng từ 31% đến 35% vào năm 2030 (đến năm 2020 là 30,77%).
Trong những năm qua, từng sở, ngành đã phối hợp với Đoàn Thanh niên cùng cấp xây dựng kế hoạch, chương trình, đề án liên quan đến việc thực hiện cơ chế, chính sách dành cho cán bộ, đoàn viên thanh niên và cán bộ, công chức, viên chức trẻ ở các ngành, các cấp thông qua chương trình phát triển nguồn nhân lực tỉnh, đặc biệt là chính sách thu hút hỗ trợ chế độ đào tạo trong và ngoài nước theo trình độ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác và các chính sách về công tác đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, thiết chế văn hóa phục vụ nhu cầu sinh hoạt và vui chơi, giải trí dành cho thanh niên thiếu niên trong thời gian qua.
Ngoài ra, Tỉnh Đoàn cũng đã chủ động phối hợp và tổ chức ký kết liên tịch cùng các Sở, ngành, đoàn thể chính trị - xã hội như: Sở Khoa học & Công nghệ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Cựu Chiến binh tỉnh, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh,... qua đó huy động các nguồn lực cùng chăm lo cho thanh niên. Bên cạnh đó, một số sở, ngành có sự chủ động trong xây dựng kế hoạch phối hợp cùng Tỉnh Đoàn và các ngành có liên quan tổ chức triển khai các nhóm giải pháp thực hiện chính sách dành cho thanh niên hàng năm và giai đoạn, từng bước tạo được sự đồng bộ trong công tác phối hợp giữa các ngành đối với việc chăm lo, bồi dưỡng phát triển thanh niên. Bài viết này sẽ trình bày một số nội dung thực hiện mục tiêu, chỉ tiêu Chiến lược phát triển thanh niên theo Quyết định số 1042/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn II trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
Phát triển nguồn nhân lực trẻ có chất lượng cao, gắn với nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ
Với chỉ tiêu tăng 15% số thanh niên được hỗ trợ ứng dụng, triển khai các ý tưởng sáng tạo, công trình nghiên cứu khoa học phục vụ sản xuất và đời sống: Tỉnh tập trung ban hành các Quyết định và Đề án thực hiện chính sách hỗ trợ thanh niên nghiên cứu khoa học, hỗ trợ hoạt động sáng tạo, khởi nghiệp, ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ vào sản xuất và đời sống. Trong đó, tỉnh đã chỉ đạo các ngành, các cấp thực hiện các giải pháp sáng tạo khoa học và kỹ thuật, tổ chức các cuộc thi phát triển sáng tạo đoàn viên, thanh thiếu niên và cuộc thi tìm hiểu ý tưởng khoa học kỹ thuật cấp tỉnh đã góp phần tạo điều kiện để thanh niên tiếp cận các công trình nghiên cứu, ứng dụng sáng tạo vào thực tiễn đời sống để phát triển kinh tế, thực hiện hiệu quả mô hình khởi nghiệp trong các đối tượng thanh niên. Kết quả chỉ tiêu này tỉnh đã đạt được 15% đảm bảo theo chỉ tiêu đề ra.
Chỉ tiêu tăng 15% số thanh niên làm việc trong các tổ chức khoa học và công nghệ: Để thực hiện hiệu quả chỉ tiêu trên Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp cùng Tỉnh đoàn tham mưu ban hành các quy định về quản lý, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở trên địa bàn tỉnh, đã thu hút nhiều thanh niên tham gia học tập, nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ và làm việc tại các tổ chức khoa học và công nghệ của tỉnh. Kết quả so với năm 2015 lĩnh vực khoa học công nghệ của tỉnh đã thu hút 45% người tham gia lĩnh vực này từ 45 tuổi trở xuống, trong đó thanh niên chiếm đa số.
Chỉ tiêu tăng 20% số công trình khoa học và công nghệ do thanh niên chủ trì: Ủy ban nhân dân Tỉnh đã tập trung chỉ đạo thực hiện các nội dung thông qua các hội thi tìm hiểu, cuộc thi sáng tạo khoa học, kỹ thuật và kỹ năng ứng dụng khoa học đã thúc đẩy hoạt động thi đua sáng tạo dành cho thanh niên trên địa bàn tỉnh, từ đó có nhiều công trình khoa học và công nghệ do thanh niên phát minh, sáng chế được đưa vào sử dụng có hiệu quả, phục vụ sản xuất và đời sống. Với chỉ tiêu này đã được thống kê rà soát đạt chỉ tiêu đề ra.
Đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bố trí, sử dụng tài năng trẻ, hình thành đội ngũ cán bộ trẻ khoa học kỹ thuật, cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý trẻ giỏi trong các cơ quan nhà nước, tổ chức chinh trị - xã hội và các tổ chức kinh tế
Chỉ tiêu 20% thanh niên làm việc trong các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội được đưa vào quy hoạch lãnh đạo cấp sở, phòng và tương đương. Thực hiện chỉ tiêu này UBND tỉnh giao Thường trực Ban chỉ đạo Chương trình phối hợp cùng Ban Tổ chức Tỉnh ủy phối hợp rà soát thống kê đối với chỉ tiêu quy hoạch thanh niên làm việc tại các cơ quan nhà nước, tổ chức chức chính trị - xã hội ở các ngành, các cấp trên địa bàn, tính đến nay có 23% tỷ lệ thanh niên được quy hoạch, vượt 3% chỉ tiêu.
Chỉ tiêu 15% thanh niên đảm nhiệm các chức vụ lãnh đạo trong các cơ quan nhà nước; 15% thanh niên đảm nhiệm các chức vụ lãnh đạo trong các tổ chức chính trị - xã hội, Sở Nội vụ chủ trì phối hợp cùng các ngành liên quan rà soát việc thực hiện công tác bổ nhiệm cán bộ, công chức trong độ tuổi thanh niên tham gia các chức vụ lãnh đạo, quản lý ở các ngành các cấp trên địa bàn tỉnh. Kết quả đạt được là 15,7% và 16,2% so với chỉ tiêu trên.
Chỉ tiêu 20% thanh niên là chủ doanh nghiệp, chủ trang trại: tỉnh đã chỉ đạo đối với công tác này thông qua việc xây dựng chương trình hỗ trợ khởi nghiệp và tổ chức hoạt động trải nghiệm tại doanh nghiệp, hỗ trợ vốn vay khởi nghiệp; xây dựng dự án khởi nghiệp theo yêu cầu, đặt hàng của doanh nghiệp nhằm tạo môi trường, động lực, thúc đẩy tinh thần, khuyến khích thanh niên khởi nghiệp. Trong đó nổi bật là Hội Doanh nhân trẻ tỉnh được củng cố thường xuyên và hoạt động đạt đươc nhiều kết quả khích lệ đối với phong trào thanh niên của tỉnh, qua đó giúp thanh niên trong tỉnh trải nghiệm và học tập kinh nghiệm của Hội Doanh nhân trẻ để có được hành trang và tâm thế vững bước trong khởi nghiệp, hiện nay Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Bình Dương có 594 hội viên (thuộc Hội LHTN tỉnh).
Mỗi huyện, thị, thành Đoàn triển khai các hoạt động hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp và xây dựng dự án khởi nghiệp sáng tạo của thanh niên. Sở Khoa học và Công nghệ hỗ trợ doanh nghiệp, cơ sở sản xuất áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến (ISO 9001, HACCP, ASC, BRC,…), kiểm toán năng lượng, hỗ trợ xác lập quyền sở hữu công nghiệp (bảo hộ nhãn hiệu), đăng ký mã số, mã vạch,… đặc biệt chú ý đến doanh nghiệp khởi nghiệp; xây dựng, triển khai thực hiện cơ chế, chính sách đầu tư, hỗ trợ ban đầu và khuyến khích đầu tư tiếp theo cho các tổ chức, cá nhân thanh niên tham gia khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Từ đó, đã giúp không ít thanh niên khởi nghiệp thành công trở thành chủ doanh nghiệp, chủ trang trại tại địa phương. Qua kết quả rà soát đạt được 28%, vượt 8% so với chỉ tiêu trên.
Chỉ tiêu 20% thanh niên là người khuyết tật làm chủ các cơ sở sản xuất, kinh doanh của người khuyết tật: đối với chỉ tiêu này kết quả đạt so với chỉ tiêu đề ra.
Nâng cao trình độ văn hóa, ngoại ngữ và tin học, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho thanh niên
Với chỉ tiêu 80% thanh niên đô thị đạt trình độ trung học phổ thông và tương đương trở lên: Trong thời gian qua, tỉnh đã triển khai nhiều biện pháp nhằm đổi mới, trong đó có việc nâng cao công tác tuyên truyền và thường xuyên vận động thanh niên nâng cao ý thức trong học tập. Đồng thời, các cấp chính quyền và nhà trường cũng thường xuyên phối hợp cùng gia đình để tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng, đồng thời động viên, giúp đỡ các em có nhận thức sai lệch, tự ý bỏ học trong khi tuổi đời còn trẻ, qua đó kịp thời uống nắn giúp đỡ các em thay đổi nhận thức và hành vi phấn đấu rèn luyện thành người có ích, chăm chỉ trong học tập, vượt khó, vươn lên đạt chuẩn trình độ trung học phổ thông trở lên.
Để đạt chỉ tiêu đề ra Sở Giáo dục và Đào tạo và UBND các cấp hằng năm tăng cường điều tra, rà soát số lượng học sinh và thanh niên trên địa bàn để kịp thời giúp đỡ, vận động học sinh tham gia học tập nâng cao trình độ kiến thức, góp phần phổ cập giáo dục phổ thông đối với thanh niên tại các cơ sở đào tạo, trung tâm giáo dục thường xuyên và trung tâm học tập cộng đồng tại xã, phường, thị trấn (trên địa bàn tỉnh có 29 trường Trung học phổ thông công lập, 08 trường ngoài công lập, 06 Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên, 01 Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Bồi dưỡng nghiệp vụ tỉnh, 08 Trường Đại học, 07 trường Cao đẳng, 12 trường Trung cấp). Kết quả đạt 94,5%% thanh niên trong độ tuổi đạt trình độ Trung học phổ thông và tương đương, vượt 15,17% so với chỉ tiêu đề ra.
Chỉ tiêu 80% thanh niên nông thôn, thanh niên công nhân, thanh niên đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn của tỉnh đạt trình độ trung học cơ sở trở lên. Tỉnh đã chỉ đạo các ngành có liên quan triển khai đồng bộ các giải pháp như các đối tượng thanh niên đô thị, nên tỷ lệ đạt được của đối tượng này khá cao. Với chỉ tiêu đạt trình độ từ trung học trở lên, qua rà soát, thống kê của ngành giáo dục thì kết quả đạt được chiếm tỷ lệ cao là 95,59%, vượt 25,59% chỉ tiêu.
Đối với chỉ tiêu 80% thanh niên là cán bộ, công chức cấp xã được bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực quản lý nhà nước, ngoại ngữ và tin học: Ủy ban nhân dân Tỉnh đã cụ thể hóa Quyết định số 1374 / QĐ - TTg và Quyết định số 163 /QĐ - TTg ngày 25/01/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt đề án đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2011 - 2015 và 2016 - 2025, Chương trình hành động số 20-CTrHĐ /TU của Tỉnh ủy về Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực giai đoạn 2011- 2015, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 74/2011/QĐ-UBND ngày 21/12/2011 và thực hiện Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh số 05/2019/NQ - HĐND ngày 31/7/2019 đã ban hành chính sách thu hút chế độ hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tỉnh Bình Dương.
Trên cơ sở đó, hằng năm tỉnh khảo sát nhu cầu thực tế của các cơ quan, đơn vị, địa phương, tổng hợp ban hành Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức. Từ đó, kịp thời rà soát, điều chỉnh, bổ sung các mục tiêu đặt ra, bảo đảm tính khả thi, sát với nhu cầu thực tế, đi vào thực chất đã đạt được kết quả cao. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ ngoại ngữ, tin học cho cán bộ, công chức cấp xã cũng được thực hiện thường xuyên hàng năm, nhằm bồi dưỡng nâng cao ứng dụng công nghệ và trình độ ngoại ngữ, từng bước chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã theo quy định và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế (theo thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo, hiện nay trên địa bàn tỉnh đã cấp phép cho 101 trung tâm Ngoại ngữ - Tin học; 30 chi nhánh Ngoại ngữ - Tin học - Bồi dưỡng văn hóa, nghiệp vụ luyện thi đại học và 08 cơ sở hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh đã được ban hành quyết định thành lập và cấp phép hoạt động). Kết quả thực hiện có trên 98% thanh niên là công chức cấp xã đã được bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực quản lý nhà nước, vượt so với chỉ tiêu đề ra 18%...
Từ thông tin của một số chỉ tiêu trên cho thấy, trong 10 năm qua các cấp các ngành đã nỗ lực rất lớn trong việc thực hiện các mục tiêu Chương trình phát triển thanh niên của tỉnh. Các ngành, các cấp đã dự báo tình hình và triển khai thực hiện các chính sách, pháp luật phù hợp, kịp thời để thực hiện hiệu quả vai trò quản lý nhà nước của mình, đồng thời đáp ứng hiệu quả tâm tư, nguyện vọng của thanh niên. Ngoài ra, các tổ chức Đoàn - Hội cũng đã đổi mới căn bản nội dung và phương thức, chủ động xây dựng chương trình hành động và phối hợp tích cực cùng các ngành, các cấp để tăng cường các biện pháp, giải pháp thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền vận động thanh niên, tránh những hình thức lạc hậu chưa theo kịp với nhu cầu phát triển của thanh niên hiện nay, để tập hợp ngày càng nhiều thanh niên vào tổ chức, góp phần xây dựng thế hệ thanh niên thời kỳ mới, giàu lòng yêu nước, yêu quê hương sống có trách nhiệm, hoài bảo, có trình độ kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp cao, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước, địa phương trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa tỉnh nhà.
Thy Diễm