Cách mạng công nghiệp lần thứ tư: Tác động lên phạm vi toàn cầu
Khi tự động hóa thay thế lao động chân tay trong nền kinh tế, khi robot thay thế con người trong nhiều lĩnh vực, hàng triệu lao động trên thế giới có thể rơi vào cảnh thất nghiệp, nhất là những người làm trong lĩnh vực bảo hiểm, môi giới bất động sản, tư vấn tài chính, vận tải.
Sau đó, những bất ổn về kinh tế nảy sinh từ Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư sẽ dẫn đến những bất ổn về đời sống. Hệ lụy của nó sẽ là những bất ổn về chính trị. Nếu chính phủ các nước không hiểu rõ và chuẩn bị đầy đủ cho làm sóng công nghiệp lần thứ tư, nguy cơ xảy ra bất ổn trên toàn cầu là hoàn toàn có thể.
Tác động đến tương quan sức mạnh toàn cầu: Chuyển dịch tương quan sức mạnh kinh tế những năm tới sẽ diễn ra cạnh tranh quyết liệt hơn, nhưng cũng gặp ghềnh và trở ngại hơn thời gian qua. Sự phát triển mạnh của kết nối internet và phân tích dữ liệu có thể sẽ dẫn chiếu đến thông tin nhạy cảm và việc sử dụng những thông tin này có thể vi phạm các nguyên tắc xã hội cơ bản.
Chuyển sang kinh tế tri thức - thông minh: Những công nghệ đột phá như điện toán đám mây, thiết bị di động thông minh, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, IoT… đang tạo điều kiện cho sản xuất thông minh được thực hiện rộng rãi thúc đẩy kinh tế thế giới chuyển mạnh sang kinh tế tri thức thông minh. Các thành tựu mới của KH&CN đề được ứng dụng hội tụ dể tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý, tiêu dùng như hạ tầng thông minh, xây dựng thông minh, dây chuyền thông minh, sản phẩm thông minh, quản trị thông minh… Các ngành công nghiệp sáng tạo đã tăng trưởng nhanh hơn các ngành sản xuất và dịch vụ truyền thông. Động lực chính của sự tăng trưởng nhanh này là sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ đa phương tiện và viễn thông.
Làm thay đổi tư duy và tổ chức lại các chuỗi sản xuất - giá trị: Cuộc cách mạng lần này đã làm thay đổi căn bản cách thức con người tạo ra sản phẩm, từ đó tạo nên cách mạng về tổ chức các chuỗi sản xuất - giá trị. Trong phương thức sản xuất truyền thống, nhà máy được chuyển đến những nơi có chi phí lao động thấp để lắp ráp các linh kiện, chi tiết. Nhưng trong công nghiệp lần thứ tư, chi phí nhân công và các khâu/ công đoạn gia công, lắp ráp dần dần có thể được thay thế hoàn toàn bởi người máy khi phát triển đột phá về công nghệ người máy cho phép ứng dụng rộng rãi người máy thông minh hơn và chi phí thấp hơn. Các nhà máy sẽ dần được chuyển về các nước công nghiệp phát triển để có thể phản ứng nhanh hơn với nhu cầu thay đổi của khách hàng.
Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động - xã hội: Cùng với sự phát triển của cách mạng công nghiệp lần thứ tư và kinh tế sáng tạo, việc lao động sáng tạo ngày càng chiếm vị trí chủ đạo trong lực lượng lao động xã hội, đặc ra vấn đề nhìn nhận lại vai trò của các giai cấp, tầng lớp trong xã hội.
Ngọc Thu