Máy thu hoạch bắp made in Vietnam
Cây bắp là một trong những cây lương thực quan trọng trong nền kinh tế nông nghiệp thế giới cũng như ở Việt Nam. Ở nước ta, cây bắp được ngành công nghiệp thức ăn chăn nuôi rất coi trọng, để phát triển diện tích cũng như năng suất và chất lượng.
Tuy nhiên, việc ứng dụng cơ giới hóa trong canh tác vẫn còn hạn chế nên ảnh hưởng tới năng suất, chất lượng và giá trị thương phẩm của cây bắp. Xuất phát từ thực tế trên, những năm gần đây việc đẩy đẩy mạnh thực hiện cơ giới hóa trong sản xuất cây bắp ngày càng được tăng cường, song mức độ cơ giới hóa còn thấp và không đồng đều trong các khâu sản xuất. Đặc biệt, là khâu thu hoạch bắp. Trên thế giới, những nước nông nghiệp phát triển đều đã sử dụng máy thu hoạch bắp, để nâng cao hiệu quả hiệu quả kinh tế, rút ngắn chu kỳ sản xuất. Ở Việt Nam, máy thu hoạch bắp chưa được ứng dụng phổ biến vì sản xuất manh mún; máy chủ yếu nhập về từ nước ngoài nên không phù hợp với địa hình, điều kiện canh tác cùa nông dân Việt Nam.
Gia đình ông Trương Anh Hùng (Ấp 2, thị trấn Sông Ray, Cẩm Mỹ, Đồng Nai). Đang canh tác 3 sào bắp. Cũng như những gia đình làm nông ở huyện Cẩm Mỹ, mỗi khi thu hoạch lúa hay bắp, những người dân ở đây lại tập trung đổi công để giúp nhau cùng thu hoạch. Song việc thu hái bằng tay không chỉ là công việc nặng nhọc, mà còn không đảm bảo đúng thời vụ, mất nhiều thời gian và chi phí sản xuất. Vụ bắp vừa qua, là vụ đầu tiên gia đình ông thu hoạch bằng máy. Theo ông, thu hái bằng máy giải quyết được rất nhiều những khó khăn hiện nay của nông dân như giải phóng được sức lao động, tiết kiệm thời gian, chi phí sản xuất mà năng suất, chất lượng cao. Ngoài ra, việc thu hoạch bằng máy còn giúp nông dân tận dụng được thân cây để làm phân xanh, chứ không phải đốt bỏ như những vụ trước.
Máy thu hoạch bắp do Công ty Máy & Thiết Bị Nông Nghiệp VINAMACH, thành phố Hồ Chí Minh nghiên cứu chế tạo. Khác với những máy thu hoạch bắp của Trung Quốc hoặc Thái Lan: thu hoạch trái và tách hạt cùng lúc nên tỷ lệ tổn thất hạt cao, hạt bị bể, sót trái nhiều; máy hái bắp Vinamach có chức năng: Chặt cây ngô, tách bắp, bọc bẹ bắp ngô, băm thân cây ngô, xới đất ngay khi thu hoạch. Ngoài ra, chúng ta có thể tháo rời phần tractor sử dụng cho việc làm đất cho lúa, màu. Việc ra đời của chiếc máy này là kết quả sau nhiều năm nghiên cứu, thử nghiệm của kỹ sư Phạm Tú Anh Vũ và nhóm cộng sự. Trên cơ sở tìm hiểu tập quán canh tác lâu năm của người dân, để sản phẩm phù hợp với điều kiện trong nước, đáp ứng những đòi hỏi rất đặc thù của Việt Nam.
Máy thu hoạch bắp Vinamach là loại máy liên hợp thu hoạch bắp đặt nằm, phối lắp sử dụng cùng máy kéo mã lực 22. Hệ thống cùng một lúc có thể hoàn thành các công đoạn như lẫy bắp, tự động xả bắp bằng cơ, phay băm thân cây rải ruộng. Máy được cấu tạo, gồm những bộ phận chủ yếu như bàn bẻ bắp, băng tải, thùng chứa bắp, phay băm thân cây, khung treo trước và sau. Tất cả các bộ phận thông qua khung treo trước, khung treo sau và hộp số truyền chuyển động trục thu công suất liên kết với máy kéo thành một thể thống nhất tạo thành máy liên hợp thu hoạch bắp. Về nguyên lý hoạt động, thì trong quá trình hoạt động bộ phận vơ gạt ở phía trước bàn bẻ bắp sẽ dẫn đỡ cây lên đưa vào hàng cắt giữa, xích gạt có nhiệm vụ gạt về phía sau vào hai trục bẻ, do bắp ngô to hơn thân cây nên không thể lọt qua khe hở giữa hai trục này. Bắp ngô sau khi bẻ rơi sẽ được chuyển tới băng tải dài để chuyển vào thùng chứa phía sau. Trong khi đó, thân cây ngô chuyển động ra phía sau dưới trục bẻ sẽ bị phay cuốn vào băm nhỏ rải trên ruộng. Và như vậy, cùng một lúc máy thực hiện các công đoạn bẻ bắp, chuyển tải, đổ vào thùng chứa và băm cây rải trên ruộng.
Điểm đặc biệt của máy hái bắp Vinamach là ngoài nhiệm vụ thu hoạch bắp, dưới tác dụng của lực nén, thân cây bị đưa vào vỏ phay chịu lực cắt giữa móng búa và răng nên thân cây bị băm nhỏ. Điều này, giúp cho nông dân có thể tận dụng để ủphân hữu cơ, trở thành nguồn phân bón sinh học hiệu quả trên cánh đồng canh tác. Máy có những ưu điểm như tính năng sử dụng tổng hợp tốt, kết cấu của máy liên hợp gọn, thao tác linh hoạt, thuận lợi, quay vòng ổn định, tổn thất nhỏ.
Hiện nay, máy thu hoạch bắp Vinamach đang được chạy thử nghiệm tại các vùng trồng bắp như Xuân Đông, Đồng Nai, Đà tẻh, Lâm Đồng. Máy được nông dân đánh giá cao vì phù hợp với nhu cầu, tập quán canh tác của bà con nông dân. Theo đó, chiếc máy này mỗi lần thu hoạch trên hai hàng ngô từ 550 - 750mm, công suất thu hoạch là 0,2ha/h, với tỷ lệ hao hụt chỉ ở mức dưới 2%, độ vỡ hạt cũng dưới 2%. Việc áp dụng kỹ thuật mới đã góp phần lớn trong việc giải phóng sức lao động, năng suất thu hoạch của máy so với lao động phổ thông gấp 50 lần. Máy thu hoạch bắp cho độ sạch cao. Kết cấu máy với hệ thống di động bằng xích cao su được thiết kế tiên tiến nên có khả năng di chuyển ổn định trên các địa hình phức tạp, dễ dàng chăm sóc và bảo quản, tuổi thọ của máy đạt cao. Máy có thể thu hoạch theo hàng, vuông góc với hàng hoặc bất kỳ hướng nào.
Theo kỹ sư Phạm tú Anh Vũ, máy thu hoạch bắp Vinamach có ưu thế hơn máy ngoại nhập từ Trung Quốc hay Thái Lan, vì nó phù hợp với tập quán canh tác cùa bà con. Theo đó, nếu sử dụng máy thu hoạch bắp sẽ giúp giảm từ 10 - 12 nhân công lao động/ha so với thu hoạch truyền thống, giảm chi phí 800- 1 triệu đồng/ha, giải quyết áp lực thiếu lao động, giảm nặng nhọc trong thu hoạch, nâng cao thu nhập cho nông dân. máy có kết cấu phù hợp trên các cánh đồng trồng bắp ở Việt Nam. Thiết bị hoàn toàn được sản xuất trong nước, dễ vận hành, dễ sửa chữa, giá thành hợp lý. Đặc biệt, với chiếc máy này, khi hết mùa thu hoạch bắp còn có thể thay đổi công năng bằng cách tháo rời phần tractor để sử dụng cho việc làm đất cho lúa, màu.
Có thể thấy, việc ứng dụng cơ giới hóa trong nông nghiệp mang lại nhiều lợi ích cho người nông dân, giải phóng sức lao động, giúp tăng thu nhập, cải thiện tình trạng thiếu lao động và mở rộng quy mô sản xuất, , nâng cao hiệu quả kinh tế trong trồng trọt, chăn nuôi. Tuy nhiên, hiện nay, máy thu hái bắp có giá thành còn cao, bình quân từ 200 - 320 triệu đồng/chiếc. Vì vậy, chỉ phù hợp với những vùng trồng có diện tích lớn. Tuy nhiên, với những vùng trồng diện tích nhỏ thì sử dụng dịch vụ thu hái bằng máy với chi phí 200 ngàn/ha cũng là giải pháp hữu hiệu để tiết kiệm thời gian, chi phí nhân công sau thu hoạch. Từ đó, góp phần giúp nông dân trồng bắp phát triển theo hướng nông nghiệp hiện đại.
Thu Huyền