Sở Khoa học và Công nghệ: Hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất hướng tới nông nghiệp hiện đại
Hiện nay, khoa học và công nghệ luôn được coi là giải pháp then chốt tạo đột phá về năng suất, chất lượng hàng nông sản và năng suất, hiệu quả lao động trong nông nghiệp, cải thiện đời sống của nông dân, góp phần phát triển nông thôn trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Với vai trò quản là cơ quan quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh, trong những năm qua, Sở Khoa học và Công nghệ đã triển khai nhiều hoạt động đóng góp vào việc xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, bền vững, sản xuất hàng hoá có năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh cao; phục vụ xây dựng nông thôn mới; xã hội nông thôn ổn định; dân trí được nâng cao.
Xuất phát từ kết quả, hiệu quả đã đạt được và yêu cầu thực tiễn của khoa học và công nghệ đối với sự nghiệp phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân trong thời gian tới, Sở Khoa học và Công nghệ, Hội Nông dân tỉnh Bình Dương thống nhất ký kết, triển khai thực hiện Chương trình phối hợp hoạt động giữa Sở Khoa học và Công nghệ, Hội Nông dân tỉnh Bình Dương giai đoạn 2021 - 2025 với mục tiêu đẩy mạnh và nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động thông tin, tuyên truyền, vận động hội viên, nông dân trên địa bàn tỉnh tích cực ứng dụng các tiến bộ khoa học và công nghệ để nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, phát triển kinh tế gia đình, kinh tế tập thể, góp phần thực hiện “phát triển nông nghiệp hàng hóa tập trung, quy mô lớn và hiện đại, ứng dụng công nghệ mới, giá trị gia tăng cao; cơ cấu lại nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới, hướng tới mô hình nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hiện đại, nông nghiệp thông minh” theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Nâng cao nhận thức cán bộ, hội viên, nông dân về vị trí, tầm quan trọng của khoa học và công nghệ; trình độ ứng dụng các tiến bộ khoa học và kỹ thuật vào sản xuất và đời sống, kinh doanh, dịch vụ của nông dân, xây dựng, nhân rộng các mô hình ứng dụng khoa học và công nghệ có giá trị kinh tế cao, bền vững trên các lĩnh vực. Trong giai đoạn 2021-2025, sẽ có 7 nhóm nội dung được triển khai:
1. Phối hợp đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về khoa học và công nghệ cho cán bộ, hội viên, nông dân
Nội dung thông tin, tuyên truyền tập trung vào vị trí, tầm quan trọng của khoa học và công nghệ trong phát triển nông nghiệp, nông thôn; kết quả các mô hình ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ thành công, các điển hình tiên tiến của nông dân trong hoạt động sáng tạo cũng như ứng dụng các tiến bộ khoa học và công nghệ vào thực tiễn sản xuất; các hoạt động nhằm nâng năng suất, chất lượng sản phẩm, hàng hóa trong sản xuất kinh doanh;
Quy trình công nghệ, kỹ thuật thành công có khả năng ứng dụng trong thực tế sản xuất phù hợp với từng địa phương; quy trình quản lý sản xuất và tiêu chuẩn sản phẩm nông sản, hàng hóa có mã số, mã vạch, truy xuất nguồn gốc, chất lượng cao, an toàn với sức khỏe cộng đồng; các chứng nhận nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý và giá trị của các sản phẩm có chứng nhận trong việc nâng cao giá trị kinh tế, tính bền vững cho các giá trị nông sản; các tiến bộ kỹ thuật, các thành tựu về khoa học và công nghệ mới trong sản xuất, kinh doanh, chế biến nông, lâm, thủy sản;
Thông tin về các chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn và các địa chỉ kinh doanh sản phẩm an toàn được xác nhận để thiết lập liên kết với các cơ sở phân phối, tiêu thụ sản phẩm; chính sách hỗ trợ của nhà nước trong triển khai, ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ đối với các tổ chức, cá nhân thông qua Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ của tỉnh.
Hình thức thông tin, tuyên truyền được xây dựng thông qua các hoạt động như: hội nghị, hội thảo, hội thi; viết tin, bài, mở chuyên trang, tuyên truyền mục đăng tải trên báo, tạp chí, trang website, bản tin… Xây dựng các video, phim khoa học về quy trình khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp.
Tổ chức biên soạn, in ấn một số tài liệu tuyên truyền về các chính sách, kiến thức, mô hình khoa học công nghệ phục vụ phát triển kinh tế xã hội tại địa phương; Trao đổi, cung cấp thông tin cho nhau về các mô hình kinh tế nông nghiệp hoạt động có hiệu quả, kinh nghiệm quản lý, gương nông dân có sáng kiến sáng tạo để phát triển nhân rộng.
2. Phối hợp tổ chức tập huấn cho cán bộ, hội viên Hội nông dân về ứng dụng khoa học và công nghệ trong sản xuất và đời sống
Nội dung tập huấn sẽ chú trọng vào sản xuất nông nghiệp an toàn, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh; hệ thống quản lý chất lượng tiến, công cụ cải tiến năng suất chất lượng, truy suất nguồn gốc, áp dụng mã số, mã vạch, mã QR Code cho sản phẩm, hàng hóa; làm quen với thương mại điện tử, từ cách chụp ảnh sản phẩm, viết nội dung, xây dựng các kịch bản kinh doanh bán hàng trực tuyến, lựa chọn kênh bán đến livestream bán hàng nông sản. Mỗi nông dân sẽ được đào tạo để trở thành một chủ doanh nghiệp, chủ động nắm thông tin thị trường, mở rộng kênh phân phối, quảng bá hình ảnh sản phẩm đến người tiêu dùng, xây dựng thương hiệu, nâng cao hiệu quả kinh doanh.
Đối tượng tập huấn là đội ngũ cán bộ Hội cơ sở, cán bộ chi Hội, tổ Hội và hội viên nông dân. Dự kiến mỗi năm tập huấn ít nhất 150 lượt người.
3. Phối hợp hỗ trợ nông dân phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật; nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm
Với nội dung này, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ hỗ trợ hội viên, nông dân phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, sáng chế, sáng tạo; đưa sáng kiến, sáng chế, sáng tạo có hữu ích của nông dân nhanh được ứng dụng hiệu quả vào sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, liên doanh, liên kết với doanh nghiệp trong nước và quốc tế.
Hỗ trợ tổ chức các cuộc thi “Thi sáng tạo kỹ thuật nhà nông”; tôn vinh “Nhà khoa học của Nhà nông”; “Nông dân chung tay xây dựng thành phố thông minh”; “khôi phục, phát triển bền vững các ngành nghề truyền thống”...
Đồng thời, Sở Khoa học và Công nghệ cũng sẽ phối hợp với Hội Nông dân tỉnh hỗ trợ cho Hội viên nông dân về việc nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, hiệu quả sản xuất kinh doanh.
4. Hỗ trợ nông dân ứng dụng công nghệ
Xây dựng, phát triển và sử dụng mã số, mã vạch, truy xuất nguồn gốc, chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể trong sản xuất nông nghiệp (nông sản, chế biến, thực phẩm, tiểu thủ công nghiệp).
Xây dựng hệ thống thông tin kết nối cung cầu sản xuất, tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp nhằm thúc đẩy sức cạnh tranh, giá trị của các nông sản đặc sản, hiệu quả tổ chức sản xuất, phát triển thị trường trên cơ sở lợi thế và điều kiện sản xuất, văn hóa bản địa, góp phần tích cực trong xây dựng nông thôn mới, thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) của Chính phủ.
5. Phối hợp xây dựng các mô hình điểm ứng dụng khoa học và công nghệ, ứng dụng khoa học và công nghệ mới vào hoạt động sản xuất và dịch vụ trong nông nghiệp
Ứng dụng khoa học và công nghệ trong sản xuất nông nghiệp an toàn, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp tuần hoàn quy mô nông hộ, trang trại, tổ hợp tác, hợp tác xã nhằm tận dụng triệt để các phế, phụ phẩm, chất thải trong sản xuất nông nghiệp để làm thành phân bón, thức ăn chăn nuôi…
Phối hợp hỗ trợ nông dân thực hiện các mô hình khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ số, công nghệ 4.0.
Hai bên phối hợp đầu tư mở rộng ứng dụng, chuyển giao các tiến bộ khoa học và công nghệ thông qua các mô hình cụ thể, các cơ sở sản xuất, dịch vụ của hội viên nông dân. Trong đó chú trọng đến công nghệ nhân giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản, giống nấm… Các công nghệ tiên tiến và thiết bị đồng bộ trong thu hoạch, bảo quản, chế biến giảm tổn thất sau thu hoạch, nâng cao chất lượng sản phẩm có sức cạnh tranh trên thị trường.
Chú trọng công nghệ tưới tiêu, các giải pháp cung cấp nước ngọt, nước sạch cho sản xuất và sinh hoạt. Các thiết bị nông nghiệp có tính đồng bộ cao, sử dụng năng lượng tái tạo. Sản xuất nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái. Ứng dụng công nghệ thông tin trong truyền thông phổ biến các kiến thức khoa học và công nghệ cho hội viên nông dân.
Tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp khoa học công nghệ, các đơn vị kinh tế có liên quan được tham gia xây dựng các mô hình liên kết theo chuỗi giá trị bền vững.
Xây dựng các tài liệu (dưới dạng sổ tay) hướng dẫn kinh nghiệm thực hiện xây dựng các mô hình phát triển ứng dụng công nghệ cao ở các trang trại, hợp tác xã nông nghiệp trong và ngoài tỉnh và tổ chức tham quan đánh giá chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm giữa các địa phương.
6. Phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ
Sở Khoa học và Công nghệ sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các cấp Hội Nông dân trong tỉnh được tham gia các chương trình, đề án, dự án do Sở chủ trì thực hiện liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.
Tập trung hỗ trợ về khoa học công nghệ phát triển các ngành nghề chăn nuôi, trồng trọt trong hội viên Hội Nông dân theo hướng sản xuất hàng hóa, theo vùng chuyên canh tập trung, có sức cạnh tranh cao, dần khẳng định thương hiệu phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Tham gia tích cực vào đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh, gia tăng giá trị sản xuất trên một đơn vị diện tích, góp phần nâng cao kinh tế hộ hội viên nông dân.
Hỗ trợ triển khai các dự án trong lĩnh vực nông nghiệp: Các dự án ứng dụng, chuyển giao các loại giống mới chất lượng cao thích hợp với nông nghiệp đô thị, phát triển nông nghiệp hữu cơ; Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất và chất lượng một số loại cây ăn quả, cây có múi trên địa bàn tỉnh đạt tiêu chuẩn VietGAP và gắn kết với thị trường tiêu thụ; Ứng dụng và phát triển công nghệ mới, công nghệ tiên tiến trong bảo quản, chế biến cây có múi; Ứng dụng máy móc, công nghệ trong phát triển ngành nghề truyền thống của địa phương; Dự án ứng dụng Công nghệ 4.0 trong quản lý và sản xuất nông nghiệp.
Hỗ trợ triển khai các dự án ứng dụng công nghệ sản xuất sạch, công nghệ tiết kiệm năng lượng, công nghệ sử dụng năng lượng tái tạo, công nghệ thân thiện với môi trường… trong sản xuất nông nghiệp.
Hỗ trợ triển khai các dự án dự án chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ số vào trong sản xuất kinh doanh của các ngành hàng nông nghiệp …
Hỗ trợ triển khai các dự án ứng dụng công nghệ mới, công nghệ cao, đổi mới công nghệ tạo ra giá trị gia tăng tăng thêm cho các ngành hàng nông nghiệp.
Phối hợp, hỗ trợ Hội Nông dân mỗi năm triển khai ít nhất 02 (hai) đề tài, dự án, mô hình khoa học và công nghệ cấp cơ sở theo nhu cầu thực tế.
7. Phối hợp, hỗ trợ Hội Nông dân trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi, khuyến khích hỗ trợ nông dân đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học, đổi mới công nghệ theo hướng tiến tiến, nâng cao năng suất, giải quyết việc làm lao động nhất là lao động nông thôn.
Từ những nội dung trên cho thấy, ngành khoa học và công nghệ sẽ luôn đồng hành với nông dân trong quá trình sản xuất, nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm đến tiêu thụ hàng hóa nông sản. Người dân trên địa bàn tỉnh cần mạnh dạn đầu tư, nâng cao nhận thức về nông nghiệp thông minh, nông nghiệp hiện đại, thay đổi công nghệ phù hợp với nhu cầu, năng lực của mình và mạnh dạn đề xuất nhu cầu về hỗ trợ tư vấn chính sách, công nghệ; chuyển giao công nghệ, ứng dụng và đổi mới công nghệ… đến với Hội Nông dân các cấp hoặc Sở Khoa học và Công tỉnh Bình Dương để có cơ hội trở mình, đưa sản phẩm nông nghiệp của mình nói riêng và nông sản Bình Dương nói chung ra thị trường thế giới.