Hiệu quả từ việc xây dựng nhãn hiệu tập thể
Xác định nhãn hiệu đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, trong đó có nhãn hiệu tập thể (NHTT), trong thời gian qua tỉnh Bình Dương đã triển khai xây dựng và phát triển NHTT nhằm bảo tồn và phát triển các sản phẩm đặc trưng gắn với địa danh Bình Dương như gốm sứ Bình Dương, sơn mài Bình Dương, bưởi Bạch Đằng, măng cụt Lái Thiêu … Qua việc xây dựng NHTT này đã mang lại hiệu quả kinh tế cho các thành viên, hội viên sử dụng NHTT, nhất là trong quá trình hội nhập như hiện nay.
Bảo hộ thương hiệu
Ông Lê Bá Linh (Tư Bốn), Phó Chủ tịch Hiệp hội Sơn mài - Điêu khắc Bình Dương (đơn vị quản lý NHTT Sơn mài Bình Dương) cho biết, để sản xuất ra một sản phẩm sơn mài hoàn chỉnh, phải qua quá trình với trên 20 công đoạn, đòi hỏi yêu cầu về kỹ thuật riêng, vừa tỉ mỉ lại vừa công phu. Trải qua nhiều thời kỳ, sơn mài Bình Dương vẫn giữ được vẻ đẹp truyền thống với nét độc đáo riêng. Từ thực tế đó, yêu cầu đặt ra với các cơ sở sản xuất, kinh doanh sơn mài, điêu khắc là phải xây dựng một cơ chế quản lý chất lượng sản phẩm, đăng ký bảo hộ nhãn hiệu sơn mài Bình Dương và thành lập một tổ chức (tập thể) để cùng nhau gìn giữ, bảo vệ giá trị văn hóa của địa phương cũng như khai thác giá trị kinh tế của sản phẩm sơn mài, điêu khắc một cách phù hợp và hiệu quả cao. Qua gần 02 năm chuẩn bị, tháng 07/2011, Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp giấy chứng nhận NHTT Sơn mài Bình Dương. Đây có thể nói là dấu mốc quan trọng để khẳng định thương hiệu, chất lượng sản phẩm của sơn mài Bình Dương trên thị trường trong nước và quốc tế.
NHTT Măng cụt Lái Thiêu được công bố vào tháng 6/2014, đây chính là kết quả trong 03 năm (2010 - 2013) thực hiện đúng các quy trình sản xuất, tiêu chí về trọng lượng quả, độ đường, an toàn thực phẩm... theo quy trình, tiêu chuẩn thực hiện nông nghiệp tốt (VietGAP) tại các vườn măng cụt chất lượng cao tại các phường Hưng Định, An Thạnh, Bình Nhâm và xã An Sơn. Đại diện Phòng Kinh tế thị xã Thuận An cho biết, sau khi có nhãn hiệu các nhà vườn đã dần dần có ý thức cần phải liên kết lại với nhau thông qua việc tổ chức các câu lạc bộ hay tổ kinh tế tập thể để có cùng một quy trình sản xuất cho chất lượng cây ăn trái đồng đều nhằm cung ứng trái cây có chất lượng tốt, sản lượng ổn định và uy tín trên thị trường.
Ông Lê Tấn Cường, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) cho biết, tính đến nay trên địa bàn tỉnh, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) đã cấp giấy chứng nhận NHTT cho Gốm sứ Bình Dương, Sơn mài Bình Dương, Măng cụt Lái Thiêu, Bưởi Bạch Đằng, Bánh tráng Danh Lễ Thanh An, Hiệp Lực Bình Dương, Hội Văn học Nghệ thuật Bình Dương và Hoa lan Đất Thủ. “Việc xây dựng NHTT là một trong những biện pháp phòng và chống xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của chủ thể quyền, người tiêu dùng và cho xã hội, góp phần làm lành mạnh hóa môi trường kinh doanh và thu hút các nguồn đầu tư vào các hoạt động sáng tạo”, ông Cường cho biết thêm.
Hiệu quả kinh tế
“Hiện nay, nhiều sản phẩm sơn mài Bình Dương được nhiều nước ưa chuộng, chiếm tỷ trọng khá cao trong tổng giá trị hàng mỹ nghệ xuất khẩu. Trong thời gian gần đây, tuy tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn nhưng tỷ lệ sản phẩm hàng sơn mài của Bình Dương tiêu thụ ở thị trường nội địa vẫn giữ vững. Ngoài ra, ngành du lịch của tỉnh cũng đã kết hợp với các hộ sản xuất sơn mài để giới thiệu sản phẩm thủ công mỹ nghệ đến du khách, từ đó cũng góp phần tăng thêm nguồn thu”, ông Lê Bá Linh cho biết.
Từ khi có NHTT, thật sự đem lại hiệu quả rõ rệt cho người trồng bưởi Bạch Đằng (xã Bạch Đằng, thị xã Tân Uyên). Trước đây, khi chưa có bao gói, dán nhãn hiệu… trung bình 10 quả bưởi, nhà vườn bán với giá từ 300.000 - 350.000 đồng. Tuy nhiên, sau khi có NHTT, trung bình 10 quả bưởi bán với giá từ 400.000 - 450.000 đồng.
Bên cạnh việc đem lại hiệu quả kinh tế khi được bảo hộ sản phẩm thì việc giữ vững và duy trì NHTT cũng là vấn đề được đặt ra không chỉ đối với chủ sở hữu mà còn đối với các cơ quan, các ngành chức năng. Phòng Kinh tế thị xã Thuận An cũng đưa ra nhận định, việc sở hữu nhãn hiệu “Măng cụt Lái Thiêu” chỉ là thành công bước đầu, khó nhất là bảo vệ và phát triển nhãn hiệu sau này. Bởi đây là NHTT dùng chung cho tất cả nông dân có sự ràng buộc, gắn kết trách nhiệm của mỗi cá nhân, doanh nghiệp thì sẽ dẫn đến việc lạm dụng nhãn hiệu, gây hậu quả xấu.
Ông Lê Văn Đạt, Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Trang trại Hoa lan Bình Dương cũng cho biết, mặc dù đã có thương hiệu hoa lan tập thể, nhưng nhiều thành viên Câu lạc bộ Hoa lan Bình Dương vẫn chưa dán NHTT trên sản phẩm vì một số nguyên nhân chủ quan cũng như khách quan. Do đó, trong thời gian tới Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ sẽ khuyến khích các thành viên dán NHTT trên sản phẩm để chứng minh nguồn gốc, xuất xứ, chất lượng hoa và để tạo lợi thế cạnh tranh với hoa lan nhập khẩu từ Thái Lan, Trung Quốc…
Sở KH&CN cũng khuyến cáo, xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu đã khó nhưng việc quản lý, phát triển thương hiệu càng khó hơn nhiều lần. Do đó, để đảm bảo uy tín các sản phẩm đã cấp NHTT, thì những hội viên, thành viên đạt các tiêu chuẩn theo quy định thì mới được sử dụng NHTT, có như vậy các sản phẩm mới đảm bảo chất lượng, được người tiêu dùng tin tưởng, mang lại hiệu quả kinh tế cao và phát triển bền vững hơn.
Thiên Bình