Cán bộ quản lý năng lượng tại doanh nghiệp - cần hay không ?
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng, việc thực hiện đổi mới các giải pháp công nghệ hiện đại để tiết kiệm năng lượng là cần thiết. Tuy nhiên, những giải pháp đổi mới công nghệ lại đòi hỏi vốn lớn nhưng nếu thực hiện không tốt đôi khi hiệu quả mang lại không như mong đợi. Để giảm chi phí năng lượng trước tiên các doanh nghiệp cần chú trọng đến công tác quản lý năng lượng. Như vậy, vấn đề đặt ra là cần phải có cán bộ quản lý năng lượng tại các doanh nghiệp tiêu thụ năng lượng lớn hay không ?
Điện năng là nguồn năng lượng chủ yếu phục vụ cho sản xuất công nghiệp. Nhưng hiện nay giá điện đang tăng và dự báo sẽ tiếp tục tăng khiến chi phí năng lượng trở thành gánh nặng cho các doanh nghiệp. Vấn đề đặt ra là cần phải sử dụng nguồn năng lượng như thế nào để thực sự tiết kiệm và hiệu quả ?
Trên thực tế, từ lâu cộng đồng các doanh nghiệp từ doanh nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm cho đến những những doanh nghiệp tiêu thụ nhiều năng lượng đều quan tâm đến vấn đề tiết kiệm năng lượng, nhưng các giải pháp tiết kiệm năng lượng một cách hệ thống thì vẫn còn hạn chế. Theo thống kê của Sở Công Thương tỉnh Bình Dương, đối với các ngành nghề thép, may mặc, sản xuất gỗ, thực phẩm... thì năng lượng phục vụ cho sản xuất gấp 1,5 - 1,7 lần so với các doanh nghiệp cùng ngành nghề tại các nước phát triển trên thế giới.
Hiện cả nước có đến 1.190 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm, riêng Bình Dương có trên 120 cơ sở, chiếm gần 10%. Xét ở cấp độ tỉnh thành, số lượng doanh nghiệp tiêu thụ năng lượng trọng điểm ở Bình Dương chỉ kém Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Những doanh nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm ở Bình Dương chiếm từ 70 - 80% sản lượng điện tiêu thụ chung của toàn tỉnh. Đối với các doanh nghiệp này, cán bộ quản lý năng lượng là đối tượng không thể thiếu nhằm thúc đẩy các đối tượng này sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Tại xưởng sản xuất sợi của công ty đầu tư và phát triển Thiên Nam, ngay từ khi hoạt động, công ty đã chú trọng thực hiện nhiều giải pháp tiết kiệm năng lượng. Với điều kiện sản xuất doanh nghiệp thì việc tiết kiệm năng lượng và sử dụng hợp lý nguồn năng lượng có thể thực hiện được trong hầu khắp các khâu từ quản lý đến sản xuất như: Hệ thống lò hơi, máy nén khí, động cơ, chiếu sáng, cải tiến thiết bị, quy trình công nghệ, hợp lý hóa kế hoạch sản xuất và kế hoạch bảo dưỡng thiết bị, tiết kiệm nước, nâng cao ý thức tiết kiệm của nhân viên... Những giải pháp này khá đơn giản, vốn đầu tư thấp, thời gian hoàn vốn ngắn. Để theo dõi hiệu quả của các giải pháp này, công ty đã phân công cho 01 cán bộ quản lý năng lượng xây dựng Kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, tổ chức thực hiện tiết kiệm năng lượng theo mục tiêu và Kế hoạch được phê duyệt; đồng thời tiến hành kiểm tra, đánh giá việc thực hiện biện pháp sử dụng năng lượng hiệu quả.
Người quản lý năng lượng cũng là người tổ chức mạng lưới quản lý hoạt động sử dụng năng lượng, áp dụng mô hình quản lý năng lượng tại đơn vị mình, thực hiện báo cáo định kỳ theo quy định và tổ chức thông tin, tuyên truyền, đào tạo, tập huấn trong hoạt động sử dụng năng lượng. Hiểu được bối cảnh sử dụng và giá cả năng lượng của Việt Nam so với thế giới để chủ động nguồn năng lượng đầu vào của doanh nghiệp. Nắm vững những quy định của luật pháp Việt Nam liên quan đến việc sử dụng năng lượng để đảm bảo doanh nghiệp thực hiện đúng luật. Xây dựng và triển khai hệ thống quản lý năng lượng phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp nhằm tối ưu chi phí sử dụng năng lượng; phát hiện lãng phí năng lượng và xác định các giải pháp hệ thống để giảm tổn thất năng lượng; đánh giá tiềm năng tiết kiệm năng lượng đối với hệ thống sử dụng năng lượng hiện có của doanh nghiệp.
Thực tế thì ngoài những doanh nghiệp khá thành công trong việc áp dụng các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thì vẫn còn những doanh nghiệp chưa thực sự tạo được những chuyển biến tốt bởi trước đó họ mới chỉ áp dụng các giải pháp đơn lẻ, không hệ thống nên hiệu quả mang lại tiết kiệm chưa được lớn. Bên cạnh đó, dù có cán bộ quản lý năng lượng nhưng những công việc cụ thể của cán bộ này trong doanh nghiệp chưa được tiến hành một cách có bài bản, mới chỉ dừng lại ở những ghi chép sơ bộ về những chi phí điện năng hay nhiệt năng, trong khi yêu cầu phải là việc ghi chép cụ thể, chi tiết những trạng thái làm việc của các trang thiết bị, hay vấn đề phân công người chịu trách nhiệm tại các khu vực sản xuất…
Thời gian qua, Sở Công thương tỉnh Bình Dương cũng đã phối hợp với Trung tâm Tiết kiệm năng lượng Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức lớp đào tạo cán bộ quản lý năng lượng cho các học viên thuộc những doanh nghiệp hoạt động trong ngành vật liệu xây dựng và sản xuất thép trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Bên cạnh đó, Sở cũng tổ chức lớp tập huấn kiểm tra viên điện lực cho khoảng 60 cán bộ công nhân viên của Công ty Điện lực Bình Dương; lớp đào tạo “Người quản lý năng lượng” cho các cán bộ phụ trách năng lượng của các doanh nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm….
Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả quy định bắt buộc các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm phải triển khai hệ thống mạng lưới quản lý năng lượng và người quản lý năng lượng. Vì vậy, để tuân thủ pháp luật đồng thời tiết kiệm chi phí sản xuất doanh nghiệp rất cần những người quản lý năng lượng.
Đã đến lúc người đứng đầu doanh nghiệp tiêu thụ năng lượng lớn cần thấy được vai trò của cán bộ quản lý năng lượng để đưa ra những quyết sách hợp lý cho đối tượng này. Điều đó cũng giúp doanh nghiệp gặt hái nhiều thành công khi áp dụng các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.▲
|
Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả quy định, đối với các doanh nghiệp có mức sử dụng năng lượng tương đương 1.000 tấn dầu/năm hoặc các tòa nhà sử dụng trên 500 tấn dầu tương đương một năm, bắt buộc phải có hệ thống quản lý năng lượng, cán bộ quản lý năng lượng và định kỳ 03 năm một lần phải thực hiện kiểm toán năng lượng. Như vậy, dù muốn dù không thì trong thời gian tới, các doanh nghiệp tiêu hao nhiều năng lượng buộc phải kiểm toán và đào tạo được một cán bộ quản lý năng lượng một cách bài bản hiệu quả. Cũng theo Luật này, Bộ Công Thương là đơn vị duy nhất có thẩm quyền cấp chứng chỉ người quản lý năng lượng thông qua chương trình đào tạo thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
|
Quang Thắng