Ngành Công thương phục hồi nhanh sau dịch Covid-19, phát triển toàn diện trên tất cả lĩnh vực

Trong năm 2020, kinh tế toàn cầu gặp nhiều khó khăn và thách thức do tác động của đại dịch COVID-19. Hầu hết các quốc gia trên thế giới bị ảnh hưởng nghiêm trọng, giao thương nội địa và quốc tế bị trì trệ do chính sách đóng cửa biên giới và giãn cách xã hội; tiêu dùng thế giới giảm mạnh; chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy; nhiều quốc gia phải áp dụng các biện pháp đánh đổi phát triển kinh tế để đảm bảo sức khỏe cộng đồng. Bên cạnh đó, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung tiếp tục leo thang đã làm gia tăng nguy cơ suy giảm kinh tế toàn cầu trong năm 2020 và những năm tiếp theo.

 Trong bối cảnh đó, nền kinh tế Việt Nam nói chung và Bình Dương nói riêng cũng chịu tác động tiêu cực đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội do đại dịch này gây ra. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và hoạt động tích cực của các cấp, các ngành cùng với địa phương trong công tác phòng chống dịch bệnh. Hơn nữa, tình hình dịch bệnh cơ bản được khống chế, sự lây lan dịch bệnh trong cộng đồng đã được kiểm soát chặt chẽ, thời gian áp dụng những biện pháp giãn cách xã hội ngắn hơn so với các quốc gia khác. Do đó, nhìn chung trong năm 2020, các hoạt động sản xuất công nghiệp, thương mại và dịch vụ của Bình Dương đã ghi nhận sự phục hồi nhanh so với dự kiến, kinh tế - xã hội của Tỉnh tiếp tục phát triển tích cực, toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực đặc biệt là đảm bảo duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế tốt so với cùng kỳ. Sau đây là một số kết quả nổi bật trong báo cáo tổng kết năm 2020 của ngành công thương có sự đóng góp của tiến bộ khoa học kỹ thuật trong quá trình triển khai.

Công nghiệp tăng trưởng thấp so với cùng kỳ các năm trước. Tuy nhiên, các hoạt động sản xuất công nghiệp đã có phục hồi nhanh và đạt mức tăng trưởng tốt trong những tháng cuối năm. Chỉ số sản xuất công nghiệp năm 2020 (IIP) ước tăng 8,02% (năm 2019 tăng 9,86%, KH 2020 tăng 9,6%); Trong đó, khai khoáng khác giảm 17,77%; công nghiệp chế biến, chế tạo giảm 1,81%; sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hòa không khí giảm 8,09%; cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý nước thải, rác thải tăng 2,21%.

Diễn biến cung cầu các hàng hóa thiết yếu cơ bản của Tỉnh được duy trì ổn định (kể cả mặt hàng phục vụ phòng chống dịch như: khẩu trang, dung dịch sát khuẩn, găng tay y tế, đồ bảo hộ,...). Từ đầu năm đến nay, Bình Dương đã triển khai thực hiện hiệu quả chương trình bình ổn thị trường, dự trữ hàng hóa trong dịp Tết Nguyên đán 2020 và phòng, chống dịch Covid-19; đảm bảo đủ số lượng, chất lượng hàng hóa thiết yếu, không để xảy ra tình trạng khan hiếm hàng hóa, sốt giá. Tuy nhiên, do tâm lý lo sợ dịch bệnh và thực hiện chính sách giãn cách xã hội nên các hoạt động kinh doanh thương mại - dịch vụ như mua sắm tiêu dùng, du lịch, dịch vụ lưu trú, ăn uống và các dịch vụ khác đều giảm. Đến cuối năm 2020, nhiều hoạt động kinh doanh thương mại, dịch vụ đang dần phục hồi và tăng trưởng trở lại do người dân bớt lo ngại về dịch bệnh. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước đạt 252.889 tỷ đồng, tăng 12,3% (năm 2019 tăng 19,2%, KH 2020 tăng 19,9%). Giá cả hầu hết các nhóm hàng cơ bản ổn định, ước chỉ số giá tiêu dùng bình quân cả năm tăng 3,21%.

Trong năm 2020, thương mại xuất nhập khẩu ước đạt thặng dư thương mại gần 6 tỷ USD. Các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu của tỉnh đã có sự phục hồi tốt sau đại dịch Covid-19. Kim ngạch xuất khẩu năm 2020 ước 27 tỷ 443 triệu đô la Mỹ, tăng 8,5% so với cùng kỳ (năm 2019 tăng 15,6%, KH tăng 15%); kim ngạch nhập khẩu năm 2020 ước đạt 21 tỷ 456 triệu đô la Mỹ, tăng 7,5% so với cùng kỳ năm 2019.

Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng tốt so với cùng kỳ, trong đó: Ngành dệt may, da giày (chiếm 18,2% tổng kim ngạch xuất khẩu). Kim ngạch xuất khẩu ngành dệt may năm 2020 ước đạt 2.823 triệu USD, tăng 4% so với cùng kỳ năm 2019; kim ngạch xuất khẩu ngành da giày ước đạt 2.181 triệu USD, tăng 1,1% so với cùng kỳ; Ngành chế biến gỗ (chiếm 19,9% tổng kim ngạch xuất khẩu), kim ngạch xuất khẩu ước đạt mức tăng trưởng 14,1% so với cùng kỳ, tương đương 5,454 triệu USD; Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện (chiếm 3,9% tổng kim ngạch xuất khẩu, kim ngạch xuất khẩu ước đạt mức tăng 27,3% so với cùng kỳ, tương đương 1.078 triệu USD.

Trong năm 2020, Sở đã tổ chức nhiều đoàn khảo sát tình hình sản xuất và kinh doanh của các Hiệp hội và doanh nghiệp nhằm chủ động theo dõi, tháo gỡ khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Đồng thời, phối hợp với các Sở, ban, ngành triển khai, hướng dẫn các thủ tục để tiếp cận các chính sách ưu đãi thuế, chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp và người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 theo chủ trương, chính sách của Nhà nước. Tham mưu UBND tỉnh xây dựng kế hoạch hỗ trợ vốn vay ưu đãi cho các doanh nghiệp sản xuất khẩu trang và dụng cụ y tế phục vụ phòng, chống dịch Covid-19. Phối hợp với Văn phòng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước tổ chức mời Hiệp hội và doanh nghiệp tham dự các Hội nghị trực tuyến nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, phục hồi nền kinh tế. Phối hợp với Sở Ngoại vụ tổ chức Hội nghị tiếp xúc các hiệp hội trong nước và nước ngoài năm 2020. Tổ chức khảo sát nắm tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, kịp thời tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các Sở, ban, ngành và các cơ quan, đơn vị có liên quan xem xét trả lời 20 nội dung kiến nghị của các doanh nghiệp...

Về an toàn thực phẩm (ATTP): Tổ chức xác nhận kiến thức ATTP và thẩm định cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho các tổ chức, cá nhân theo quy định. Phối hợp Phòng Kinh tế các huyện, thị xã, thành phố và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm triển khai thực hiện Kế hoạch "Tháng hành động vì ATTP ngành Công Thương năm 2020”. Tham gia Đoàn kiểm tra liên ngành về hoạt động quảng cáo ATTP tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe trên địa bàn tỉnh. Thực hiện công tác kiểm tra, hậu kiểm ATTP thuộc phạm vi quản lý ngành Công Thương. Tham mưu UBND tỉnh sửa đổi bổ sung Quyết định 949/QĐ-UBND ngày 12/4/2018 của UBND tỉnh về ban hành quy định phân công trách nhiệm quản lý nhà nước về ATTP cho ngành Công Thương.

 Về quản lý năng lượng, ban hành Kế hoạch triển khai công tác an toàn điện và tiết kiệm điện năm 2020; triển khai chiến dịch Giờ Trái đất năm 2020; Thực hiện Dự án “Tuyên truyền vận động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn thị xã Thuận An” (dự kiến thực hiện tháng 12/2020); ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn tỉnh Bình Dương giai đoạn 2020 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030;

Về công tác hội nhập kinh tế quốc tế, logistics, phối hợp với Bộ Công Thương mời các doanh nghiệp tham dự Hội nghị trực tuyến về “Triển khai Kế hoạch thực hiện Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA). Phối hợp Phòng Thương mại và Công nghiệp (VCCI) và Bộ Công Thương tổ chức Tọa đàm “Khai thác công nghệ số nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung”; thực hiện báo cáo về tình hình triển khai phát triển hệ thống trung tâm logistics trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Tham gia thẩm định các dự án đầu tư trong ngành dịch vụ logistics trên địa bàn tỉnh. Báo cáo UBND tỉnh tình hình triển khai phát triển hệ thống trung tâm logistics trên địa bàn…

Về Thương mại điện tử, xây dựng kinh phí cho kế hoạch xây dựng Sàn Thương mại Điện tử năm 2021 và giai đoạn năm 2021-2025. Thực hiện vận động doanh nghiệp tham gia Sàn Thương mại điện tử. Hoàn thành hồ sơ nghiệm thu cung cấp thông tin hàng hóa, thị trường trong nước và nước ngoài.

Về hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật; chuyển giao công nghệ và ứng dụng máy móc tiên tiến, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp; xây dựng các mô hình thí điểm về áp dụng sản xuất sạch hơn: phê duyệt kinh phí hỗ trợ cho 06 cơ sở công nghiệp nông thôn (CNNT). Kinh phí đề nghị phê duyệt thực hiện 1.774 triệu đồng, trong đó vốn đối ứng của các cơ sở CNNT là 4.100 triệu đồng. Hỗ trợ xây dựng 01 mô hình trình diễn kỹ thuật sản xuất khẩu trang y tế (1 tỷ đồng) và 4 cơ sở đầu tư ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp (1,2 tỷ đồng).

- Công tác phát triển sản phẩm CNNT tiêu biểu: Tổ chức bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu tỉnh Bình Dương năm 2020: Tham mưu công tác tổ chức bình chọn và tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định công nhận 27 sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp tỉnh. Gửi 27 sản phẩm tham dự bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp Khu vực. Kết quả tham gia bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp Khu vực tại Vĩnh Long: kết quả có 13/27 sản phẩm tham gia của tỉnh Bình Dương được công nhận sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp Khu vực. Kinh phí thực hiện là 482,3 triệu đồng

Tiết kiệm năng lượng và Sản xuất sạch hơn, tổ chức khảo sát, hỗ trợ cho 07 doanh nghiệp thực hiện Kiểm toán năng lượng và phân tích số liệu, viết báo cáo Kiểm toán năng lượng. Tổng kinh phí ký kết thực hiện là 603,5 triệu đồng/400 triệu đồng (đạt 150,88% so với kế hoạch đề ra trong năm); trong sản xuất sạch hơn: Phối hợp Công ty TNHH Phát triển Công nghệ và Thiết bị Công nghệ cao đánh giá tổng thể sản xuất sạch hơn cho 02 doanh nghiệp và đánh giá nhanh sản xuất sạch hơn cho 04 doanh nghiệp với kinh phí thực hiện theo kế hoạch là 503,6 triệu đồng. Phối hợp Báo, Đài Phát thanh - Truyền hình Bình Dương thực hiện 01 phóng sự, 06 bài tuyên truyền về Sản xuất sạch hơn năm 2020.

Khoa học công nghệ, ứng dụng công nghệ thông tin: Triển khai thực hiện áp dụng chữ ký số trong phát hành văn bản; Triển khai hồ sơ mua sắm tập trung năm 2020 của Sở. Tham gia thẩm định nhiệm vụ khoa học và công nghệ “Nghiên cứu đánh giá các điều kiện và đề xuất giải pháp phát triển hệ thống logistics, giảm chi phí logistics cho các doanh nghiệp Bình Dương”. Tham mưu ban hành Quyết định công nhận đăng ký thực hiện giải pháp sáng kiến công chức, viên chức Sở Công Thương năm 2020 cho 69 giải pháp sáng kiến (Khối Văn phòng Sở: 41, Trung tâm Xúc tiến: 28). Đề nghị Hội đồng cấp tỉnh xét, công nhận giải pháp, sáng kiến cấp tỉnh đối với 04 cá nhân thuộc Sở gửi Ban thi đua khen thưởng tỉnh.